Ondersteuning
Ondersteuning
Wat mag ik verwachten als naaste?
Door de emotionele impact van alles wat er gebeurt, dringt vaak veel van de verstrekte informatie niet helemaal tot je door. Soms hoor je slechts een deel van wat er wordt gezegd. Aarzel niet om te vragen of men de informatie wil herhalen als je twijfelt of iets niet goed hebt begrepen. Je zal waarschijnlijk ook een tijdje met onbeantwoorde vragen blijven zitten. Stel alle vragen die in je opkomen. Door vragen te stellen en te zoeken naar antwoorden kan je terug ‘greep’ krijgen op de situatie.
In het ziekenhuis heeft de arts of verpleegkundige van de spoedgevallendienst de taak om je op te vangen en te informeren. Meer informatie over de ziekenhuisopname vind je hier.
Praktische tips
Hieronder vind je enkele tips om greep te krijgen op de situatie:
- Maak een afspraak voor een gesprek met de behandelende arts(en) om meer uitleg en antwoorden op je vragen te krijgen.
- Lijst al je vragen op. Wanneer je bij de arts bent of de arts komt langs, kan je al je vragen overlopen en de antwoorden noteren. Op een later tijdstip kan je die notities in alle rust nalezen. Op die manier verklein je de kans dat je iets vergeet te vragen.
- Ook aan je huisarts kan je uitleg vragen bij wat men je heeft verteld. Hij kan contact opnemen met de behandelende artsen en je daarna uitleggen wat er precies aan de hand is, welke behandeling er al is ingesteld en wat de kansen op herstel zijn. Maak een afspraak bij je huisarts om dit rustig te overlopen.
- Wanneer je bezorgd en moe bent of slecht nieuws hebt gekregen, is je concentratie meestal niet optimaal. We raden je aan om iemand anders – bijvoorbeeld een vriend of familielid - te vragen om je naar het ziekenhuis te brengen en je te vergezellen.
- Op moeilijke momenten heb je soms nood aan een gesprek. Een geestelijk of een moreel consulent en de sociale dienst van het ziekenhuis is er dan voor jou. Aarzel niet om hun diensten te gebruiken.
- Vaak krijg je ook heel wat telefoontjes van vrienden en kennissen die zich zorgen maken. Ze willen natuurlijk weten wat er aan de hand is. Enerzijds ervaar je dat als een steun, anderzijds kan het ook erg belastend zijn. Spreek af met familie en vrienden dat ze je bellen op een nummer dat je niet aan het ziekenhuis opgaf. Zo weet je wanneer vrienden en familie je opbellen en niet het ziekenhuis.
- Maak duidelijke afspraken over je telefonische bereikbaarheid en spreek af dat vrienden elkaar op de hoogte brengen. Zo kan je misschien aan een persoon vragen om alle informatie door te geven aan de anderen.
- Maak eventueel gebruik van een antwoordapparaat of een blog om het laatste nieuws te melden zodat je het niet steeds moet herhalen. Dat kan ook helpen in het verwerkingsproces.
- Hou als naaste een dagboek of blog bij, schrijf dingen op of maak foto’s. Het komt vaak voor dat het slachtoffer na verloop van tijd de vraag stelt: ‘Wat is er precies met mij gebeurd?’, ‘Hoe lag ik erbij op de dienst intensieve zorgen’? Noteer ook kleine dingen zoals het moment waarop het slachtoffer voor het eerst opnieuw heeft gegeten.
Verwerkingsproces
Iedereen die een verwerkingsproces doorloopt, voelt zich heen en weer geslingerd tussen heftige emoties en een gevoel van verdoving.
Het ene moment scherm je jezelf af, je probeert niet te denken aan wat gebeurd is en vermijdt alles wat ook maar met het ongeval te maken heeft. Op andere momenten herbeleef je elke minuut.
Het is belangrijk om je gevoelens op een of andere manier te uiten.
Dat kan door erover te praten, door ze neer te schrijven of door ze vorm te geven op een andere manier (bijvoorbeeld kunst, muziek,...) In je lichaam gebeurt vanalles, je hart begint sneller te slaan, je begint sneller te zweten en je benen worden slap. Je kan ook lichamelijk een heftige pijn voelen.
Laat gevoelens en reacties toe, want ze maken deel uit van het verwerkingsproces.
Dat kan je doen door ze te delen met mensen uit je omgeving, professionals of lotgenoten. Zoek een evenwicht tussen stilstaan bij het ongeval en verdergaan. Dat is geen gemakkelijk evenwicht om te vinden. Zo kan je bepaalde activiteiten (huishouden, werk, hobby, plannen maken, ...) van voor het ongeval stap per stap opnieuw opnemen. Het hernemen van activiteiten of het zoeken van afleiding doe je het best geleidelijk aan zodat je nog tijd hebt om stil te staan bij hoe je je voelt.
Luister naar je lichaam want het verwerken van wat gebeurd is, kan veel van je vergen. Genoeg rust, ontspanning en beweging kunnen hierbij helpen. Op deze pagina vind je meer informatie over zelfzorg
Verwerkingsproces broers en zussen
Ook voor de broers en zussen van een gewond verkeersslachtoffer zijn de gevolgen vaak zeer ingrijpend. Ook zij gaan door een verwerkingsproces dat de nodige aandacht vraagt. Enkele concrete tips voor de omgang met broers en zussen van verkeersslachtoffers:
- Wees eerlijk en open in je communicatie naar de broers en zussen. Vertel hen dat je soms ook bang, eenzaam, boos, bezorgd, ... bent. Een kind moet weten dat die gevoelens normaal zijn.
- Doe aan timemanagement, vraag hulp aan familie en vrienden, zeker met het oog op je andere kinderen.
- Stel soms ook eens de noden en behoeften van de broer of zus voorop en laat hen kiezen wat er gegeten, gespeeld wordt, ...
- Raak niet geïsoleerd of te sterk gericht op je gewonde kind. Plan sociale activiteiten, met en zonder het gewonde kind. Las tijd in voor de broers en zussen: voor het slapengaan, een uitstapje met enkel broers/zussen ...
- Bied de andere kinderen in het gezin aangepaste literatuur en speelmogelijkheden aan. Praat op hun niveau, geef hen de kans om op bezoek te gaan bij het andere kind of juist niet.
- Kinderen beslissen mee. Ook over de toekomst, bijvoorbeeld over de ontslagplanning uit het ziekenhuis/revalidatie.
- Stimuleer de kinderen om te praten, schrijven of tekenen, ook rond hun gevoelens.
- Gebruik de groep van leeftijdsgenoten, schoolgroep, scoutsgroep, sportgroep, ... om de broer en/of zus te ondersteunen.
- Aanvaard de verschillen in reactie, gedrag en gedachten zonder te oordelen. Waardeer de mening en de gevoelens van je kinderen.
- Draag zorg voor het 'familiegevoel en -gebeuren' met het oog op de kinderen.
- Indien gewenst: laat hen kennismaken met praat- of speelgroepen.
- Weet dat ook zij een aanpassingstijd nodig hebben. Dat de weg nog lang is, ook voor hen die misschien niet onmiddellijk, maar later wel die weg zullen meegaan uit vrije wil.
- Bereid hen voor op het ziekenhuis- of revalidatiebezoek.
- Sta open voor vragen.
Externe hulp
De toestand van je dierbare kan een hele tijd instabiel zijn. Op het ene moment lijkt het slachtoffer het redelijk goed te maken om kort daarna op het randje van het leven te balanceren. Het is meestal erg moeilijk om hiermee om te gaan. Ook je toekomstplannen en -verwachtingen kunnen plots totaal veranderen. Ondanks alle hulp van familie en vrienden is het te begrijpen dat je op bepaalde momenten de situatie niet meer aankunt.
Er bestaat allerhande hulp waarop je een beroep kan doen:
- Er zijn vertrouwenspersonen in het ziekenhuis, en later in het revalidatiecentrum of revalidatieziekenhuis, bij wie je je hart kan luchten.
- Je kan ook tijdelijke hulp in het huishouden, gezinshulp of psychosociale begeleiding inroepen. Bij de sociale dienst van het ziekenhuis, je ziekenfonds of een Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) in je omgeving, kan je terecht voor zowel informatie over praktische hulp in het huishouden als voor emotionele ondersteuning en juridisch advies.
Hulpverlening
Centra Algemeen Welzijnswerk (Slachtofferhulp)
De CAW’s staan open voor iedereen met vragen en problemen. Een eerste afspraak is gratis en kan telefonisch vastgelegd worden of door langs te gaan bij een CAW in je buurt. Je kan een hulpverlener ook mailen, bellen of chatten. De hulpverlening is vrijwillig en vertrouwelijk. Samen met jou zal een oplossing gezocht worden via de mogelijkheden die bij jezelf en in je omgeving te vinden zijn. Ze wijzen ook de weg naar andere diensten of bemiddelen bij instanties die je sociale rechten kunnen verzekeren. Je krijgt er:
- emotionele ondersteuning en begeleiding bij de verwerking;
- informatie en advies over praktische en juridische problemen, zoals het bieden van hulp in je contacten met het parket, advocaten en verzekeringen;
- administratieve en praktische ondersteuning, onder meer wat het bekomen van een schadevergoeding betreft;
Heb je nood aan meer dan enkele gesprekken, dan kan je begeleiding krijgen door de dienst Slachtofferhulp van het Centrum Algemeen Welzijnswerk.
Huisarts
Je huisarts is meestal iemand die jou al lang kent en met wie je een vertrouwensrelatie hebt. Je kunt in eerste instantie zeker bij hem terecht voor een luisterend oor en advies. Als bepaalde klachten aanhouden, zal je huisarts je doorverwijzen naar gespecialiseerde hulp in de buurt. Uiteraard kan je huisarts je ook gedurende langere tijd opvolgen, hij is vaak de persoon bij wie je het snelst terecht kan.
Telefonische en online hulp
Er zijn verschillende hulplijnen waarmee je gratis en anoniem kan bellen, chatten en mailen. Enkele diensten richten zich specifiek op jongeren.
Algemeen
- 106 bellen kan 24/7
- Chatten kan elke avond en op woensdag- en zondagnamiddag
Zelfmoordpreventie - Zelfmoordlijn
- 1813 bellen kan 24/7
- Chatten kan elke avond tussen 18u30 en 22u
- Op je mail krijg je binnen 5 werkdagen antwoord
- 0800 13 500 bellen kan tijdens de kantooruren
- Chatten kan elke weekdag van 13u tot 17u
- Op je mail krijg je binnen 2 werkdagen antwoord
Voor jongeren
Levensbeschouwelijke hulp
Als je leven plots verandert, kan je met vragen zitten over de zin van het leven of over de evolutie die je zelf doormaakt. Je kan deze vragen bespreken met een vertegenwoordiger van jouw levensovertuiging, zoals een priester, imam, dominee of rabbijn. Ook kan je terecht bij een vrijzinnig humanistisch consulent van het Huis van de Mens.
Meer informatie verkrijg je bij de centrale contactpunten van de levensbeschouwingen:
Administratieve Raad van de Protestants-Evangelische Eredienst
Centraal Israëlitisch Consistorie van België
Executief van de Moslims in België
Centraal Comité van de Anglicaanse Eredienst in België
Therapeuten, counselors, coaches, psychologen en psychiaters
Je kan bij een onafhankelijke hulpverlener, zoals een therapeut of psycholoog, terecht voor psychosociale begeleiding. Vraag tijdens je eerste gesprek welke opleiding deze persoon genoot en vanuit welke filosofie of stroming hij werkt. Zo kan je nagaan of de manier van werken bij jou past. Vraag ook naar het vervolg van de begeleiding, bijvoorbeeld om de hoeveel tijd jullie zullen afspreken. Onderstaand vind je een beschrijving van de verschillende soorten psychosociale hulpverleners.
- Counselor is geen beschermde benaming. Iedereen mag zich dus zo noemen, zonder een bepaalde opleiding gevolgd te hebben. Meestal zijn dit wel mensen die een diploma hebben als hulpverlener. Er zijn ook counselors die zich specialiseren in bijvoorbeeld rouw.
- Een psycholoog is iemand die een vijfjarige opleiding (+ stagejaar) psychologie aan de universiteit volgde. Daarnaast kan een psycholoog zich verder specialiseren door een therapeutenopleiding of andere cursussen te volgen. Een psycholoog kan je vinden via www.vindeenpsycholoog.be.
- Een psychiater is een dokter met een specialisatie psychiatrie. Naast gesprekken, kan deze persoon jou ook medicatie, zoals antidepressiva, voorschrijven.
- Een (psycho-)therapeut is meestal een hulpverlener die naast zijn basisopleiding een meerjarige opleiding gevolgd heeft in een bepaalde therapeutische stroming: gedragstherapie, systeemtherapie, cliëntgerichte therapie of psychoanalyse. Vraag hier gerust meer uitleg over, want dit bepaalt hoe de therapeut de begeleiding zal aanpakken. Op dit moment werkt men aan een wettelijk kader voor de erkenning van therapeuten. Een therapeut kan je vinden via www.vindeentherapeut.be.
- Coaches helpen mensen in de eerste plaats om bepaalde doelen te bereiken. Zij gaan minder aan de slag met de onderliggende psychologische problemen.
Het tarief waaraan deze hulpverleners werken kan variëren. Informeer bij je ziekenfonds of ze een deel van de begeleiding terugbetalen. Sommige ziekenfondsen hebben een lijst met therapeuten met wie ze hierover een overeenkomst hebben. Je huisarts, een Centrum Algemeen Welzijnswerk of Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg in je buurt kan je helpen een goede hulpverlener te vinden.